بررسی سبک شناختی شعر فریدون مشیری

فریون مشیری از شاعران معاصر 30 شهریور 1305در تهران متولد شد. پس از طی نیمی از دوره تحصیلی ابتدایی(1313) به همراه خانواده به مشهد مهاجرت کرد و در سال 1330 به تهران بازگشت. او سرودن شعر را ااز سنین نوجوانی آغاز نمود و اولین مجموعه شعر خود را به طور رسمی با عنوان تشنه طوفان در سال 1334 و در مجموع تا پایان عمر(آبان1379) سیزده دفتر شع منتشر کرد. نگارنده در پژوهش حاضر با عنوان بررسی سبک شناختی شعر فریدون مشیری، پس از مقدمهای کوتاه در خصوص مفهوم سبک و تفاوت آن با نقد و توضیح روش و اهداف تحقیق، مختصات سبکی شعر مشیری را در سه سطح زبانی ، ادبی و فکری بررسی و بیان می کند که ضمن ارائه نمونه هایی از موضوعات مورد بحث به نتایج زی دست می یابد: 1. زبان شعر مشیری در سطح واژگان و افعال به زبان فارسی امروز بسیار نزدیک است. تعداد کمی از افعال و واژگان قدیمی فارسی و عربی و نیز اندکی واژگان عربی ثقیل و محاوره و ترکیباتی که به نظر می رسد ساخته خود شاعر باشد در آن راه یافته است؛ از لحاظ مختصات نحوی نیز تاحدود زیادی منطبق بر هنجارهای رایج غارسی امروزی است،لیکن گرایش وی در این بخش به زبان فارسی قدیمی - در مقایسه با واژگان و افعال - بیشتر دیده می شود. ضمن آن که شاعر زبانی کاملا پاک و مودبانه دارد. همچنین شعر او به لحاظ موسیقیایی ( اعم از درونی ، بیرونی و کناری) غنی است و از شاخصه های سبکی در این زمینه به تکرار عناصر زبانی ، تنوع اوزان عروضی و حضور پررنگ ردیف در کنار قوافی می توان اشاره کرد. توع قالب های شعری نیز از مختصات سبکی وی به شمار می رود حدود نیمی از اشعار در قالب نیمایی و نیم دیگردر انواع قالب های کلاسیک ( چهارپاره، رباعی و دوبیتی، غزل، قطعه و مثنوی ) سروده شده است، ضمن آن که شاعر از یکی و د قالب تلفیقی نیز استفاده نموده است 2. در سطح ادبی، بسامد صور خیال و در صدر آنها، استعار ( اعم از تشخیص و غیر تشخیص ) در اشعار مشیری چشمگیر است؛ از این روی می توان وی را شاعری استعاره گرا نامید. تصویر سازی های شاعرانه و مخیل و آرایه های بدیع معنوی نیز به خصوص اغراق و انواع ایهام قابل توجهند. هرچند شاعر از شیوه های مختلف ایجاز و اطناب استفاده کرده است؛ در مجموع طریق مساوات را می پیماید. 3. به لحاظ فکری مشیری مضامین متنوع و پراکنده ای در زمینه های مختلف اعم از عشق و معشوق، عقاید آرمانها، مسائل اجتماعی اخلاقی، احوالات روحی و احساسات درونی و تمجید و بزگداشت قهرمانان ملی و شاعران از جمله حافظ، خیام، فردوسی، نظامی و سعدی را در اشعار خو وارد کرده است. تعداد انگشت شماری از شعرهای او ترجمه منظومی از آثار دیگران به خصوص بیلی تیس بانوی شاعر یونان باستان است. همچنین وی اشعاری ( حدود سی شعر) را نیز با الهام آشکار از اندیشه شاعران دیگر سروده که سهم حافظ، خیام و فردوسی به ترتیب بیش از سایرین است. در مجموع مشیری از نظر فکری به رغم تنوع موضوعات و مضامین، خیلی حرف و فکر تازه ای ندارد. در دوبخش ضمیمه نیز جداول و نمودارهای مربوط به فصوبل مختلف امده است.